Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Piotra Czajkowskiego

Międzynarodowy Konkurs im. Piotra Czajkowskiego – jeden z najważniejszych i najbardziej prestiżowych konkursów dla instrumentalistów na świecie. Odbywa się w Moskwie regularnie co cztery lata od roku 1958, zmiana nastąpiła w 2006 roku gdy konkurs przesunięto o rok. Od 2007 roku konkurs odbywa się zgodnie z czteroletnim harmonogramem.

Od 1971 roku konkurs należał Światowej Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych z siedzibą w Genewie, z której został wykluczony w 2022 roku w związku z rosyjską napaścią na Ukrainę^[1].

Aby utrzymać wysoki poziom konkursu, w 2007 roku organizatorzy wprowadzili zmiany do regulaminu:

komitet Organizacyjny konkursu zapewnia promocję koncertową laureatów na całym świecie,
jury zmieniło system głosowania z tajnego na otwarty dla publiki,
konkurs jest nadawany na żywo przez Internet.

Początkowo konkurs był organizowany tylko w dwóch kategoriach: dla pianistów i skrzypków. W 1962 roku, podczas drugiej edycji dodano kategorię dla wiolonczelistów, podczas trzeciej w 1966 – dla wokalistów. W 1990 roku wprowadzono ostatnią kategorię – lutnictwo artystyczne w dyscyplinie skrzypce, altówka i wiolonczela.

Konkurs organizowany jest przez komitet składający się z wybitnych muzyków rosyjskich oraz impresariat Rosyjskiego Biura Koncertowego „Commonwealth”^[2]. Uczestników ocenia międzynarodowe jury, wybitni instrumentaliści, profesorowie akademii muzycznych, dyrektorzy instytucji muzycznych, a także laureaci poprzednich edycji konkursu.

Eliminacje odbywają się w trzech rundach trwając przez cały miesiąc, przyznawanych jest 26 nagród: sześć w każdej kategorii instrumentalistów oraz po cztery dla głosów męskich i żeńskich. Regulamin dopuszcza możliwość nie przyznania nagrody, a także podzielenie jej ex aequo. We wczesnych edycjach konkursu przyznawano do ośmiu nagród.

Od 14 czerwca do 2 lipca 2011 odbył się w Moskwie XIV Międzynarodowy Konkurs im. Piotra Czajkowskiego pod auspicjami rządu federalnego i rosyjskiego Ministerstwa Kultury Federacji Rosyjskiej w kategoriach fortepian, skrzypce, wiolonczela (dla kandydatów od 16 do 30 roku życia w dniu konkursu) i kategorii śpiewu (19–32 lata).

Laureaci

Laureaci złotych medali przyznanych w danym roku i kategorii (pierwsze nagrody, chyba że podano inaczej)

Fortepian

1958: Van Cliburn
1962: Władimir Aszkenazi oraz John Ogdon pierwsza nagroda ex aequo, Yin Chengzong oraz Susan Starr druga nagroda ex aequo.
1966: Grigorij Sokołow
1970: Władimir Krajniew oraz John Lill pierwsza nagroda ex aequo.
1974: Andriej Gawriłow
1978: Michaił Pletniow
1982: Pierwszej nagrody nie przyznano. Peter Donohoe oraz Władimir Owczinnikow druga nagroda ex aequo.
1986: Barry Douglas
1990: Boris Bieriezowski
1994: Pierwszej nagrody nie przyznano. Nikołaj Ługanski druga nagroda.
1998: Dienis Macujew
2002: Ayako Uehara
2007: Pierwszej nagrody nie przyznano. Mirosław Kułtyszew druga nagroda.
2011: Daniił Trifonow
2015: Dmitrij Maslejew
2019: Alexandre Kantorow
2023: Siergiej Dawydczenko

Skrzypce

1958: Walerij Klimow
1962: Boris Gutnikow oraz Szemu’el Aszkenazi
1966: Wiktor Trietjakow
1970: Gidon Kremer
1974: Pierwszej nagrody nie przyznano. Eugene Fodor, Ruben Aharonian oraz Rusudan Gwasalia druga nagroda ex aequo.
1978: Elmar Oliveira oraz Ilja Grubert pierwsza nagroda ex aequo, Mihaela Martin oraz Dylana Jenson druga nagroda ex aequo.
1982: Wiktorija Mułłowa oraz Siergiej Stadler pierwsza nagroda ex aequo.
1986: Raphaël Oleg oraz Ilja Kaler pierwsza nagroda ex aequo.
1990: Akiko Suwanai
1994: Pierwszej nagrody nie przyznano. Anastasija Czebotariowa oraz Jennifer Koh druga nagroda ex aequo.
1998: Nikołaj Saczenko
2002: Pierwszej nagrody nie przyznano. Tamaki Kawakubo oraz Chen Xi druga nagroda ex aequo.
2007: Mayuko Kamio
2011: Pierwszej nagrody nie przyznano. Siergiej Dogadin oraz Itamar Zorman druga nagroda ex aequo.
2015: Pierwszej nagrody nie przyznano. Drugą nagrodę zdobył Yu-Chien Tseng.
2019: Siergiej Dogadin
2023: Kim Gye-hee

Wiolonczela

1962: Natalja Szachowska
1966: Karine Georgian
1970: David Geringas
1974: Boris Piergamienszczikow
1978: Nathaniel Rosen
1982: Antônio Meneses
1986: Mario Brunello oraz Kiriłł Rodin
1990: Gustav Rivinius
1994: Pierwszej, drugiej i trzeciej nagrody nie przyznano. Eileen Moon oraz Gieorgij Goriunow czwarta nagroda ex aequo.
1998: Dienis Szapowałow
2002: Pierwszej nagrody nie przyznano. Johannes Moser druga nagroda.
2007: Siergiej Antonow
2011: Narek Hachnazarian
2015: Andrei Ionuț Ioniță
2019: Zlatomir Fung
2023: Lee Young-eun

Śpiew – mężczyźni

1966: Władimir Atłantow
1970: Jewgienij Niestierienko oraz Mykoła Ohrenycz ex aequo.
1974: Iwan Ponomarenko
1978: Pierwszej nagrody nie przyznano. Wałentyn Pywowarow oraz Nikita Storożew druga nagroda ex aequo.
1982: Paata Burczuladze
1986: Hryhorij Hryciuk oraz Aleksandr Morozow ex aequo.
1990: Hans Choi
1994: Yuan Chenye
1998: Besik Gabitaszwili
2002: Michaił Kazakow
2007: Ołeksandr Cymbaluk
2011: Park Jong-min
2015: Ganbaatryn Ariunbaatar
2019: Alexandros Stavrakakis
2023: Son Ji-hoon

Śpiew – kobiety

1966: Jane Marsh
1970: Jelena Obrazcowa i Tamara Siniawska – ex aequo
1974: Pierwszej nagrody nie przyznano. Ludmiła Siergijenko, Sylvia Sass oraz Stefka Ewstatiewa druga nagroda ex aequo.
1978: Ludmyła Szemczuk
1982: Lidija Zabilasta
1986: Natalja Jerasowa
1990: Deborah Voigt^[3]
1994: Marina Łapina – pierwsza nagroda, Chibła Gierzmawa – Grand Prix.
1998: Mieko Satō
2002: Ajtalina Afanasjewa-Adamowa
2007: Albina Szagimuratowa
2011: Seo Sun-young
2015: Julija Matoczkina
2019: Maria Barakowa
2023: Zinaida Carenko

Polscy laureaci

1978: Ewa Podleś – III nagroda, śpiew
1982: Elżbieta Ardam – IV nagroda, śpiew
1982: Radosław Żukowski – VI nagroda, śpiew
1990: Wojciech Drabowicz – III nagroda, śpiew

Polacy w jury

Jedyną edycją, w której do Moskwy nie został zaproszony żaden Polak, był X konkurs w 1994 roku.

1958: Grażyna Bacewicz (skrzypce), Henryk Sztompka (fortepian)
1962: Kazimierz Wiłkomirski (wiolonczela), Grażyna Bacewicz (skrzypce)
1966: Zbigniew Drzewiecki (fortepian), Andrzej Hiolski (śpiew), Kazimierz Wiłkomirski (wiolonczela)
1970: Halina Czerny-Stefańska (fortepian), Andrzej Hiolski (śpiew), Irena Dubiska (skrzypce), Kazimierz Wiłkomirski (wiolonczela)
1974: Halina Czerny-Stefańska (fortepian), Ewa Bandrowska-Turska (śpiew), Kazimierz Wiłkomirski (wiolonczela)
1978: Halina Czerny-Stefańska (fortepian), Irena Dubiska (skrzypce), Kazimierz Wiłkomirski (wiolonczela)
1982: Urszula Trawińska-Moroz (śpiew), Krzysztof Penderecki (skrzypce), Regina Smendzianka (fortepian)
1986: Halina Czerny-Stefańska (fortepian), Zenon Brzewski (skrzypce)
1990: Andrzej Jasiński (fortepian), Urszula Trawińska-Moroz (śpiew), Kazimierz Michalik (wiolonczela)
1994: (brak polskiego jurora)
1998: Halina Czerny-Stefańska (fortepian), Wanda Wiłkomirska (skrzypce), Kazimierz Michalik (wiolonczela)
2002: Piotr Paleczny (fortepian)
2007: Andrzej Jasiński (fortepian), Kazimierz Michalik (wiolonczela)

Przypisy

↑ Laurie Niles: World Federation of International Music Competitions Votes to Exclude Tchaikovsky Competition. violinist.com, 2022-04-21. [dostęp 2022-04-23]. (ang.).
↑ Contact. 2010-01-01. [dostęp 2010-04-14]. (ang.).
↑ Allan Kozinn (October 26, 1991) Classical Music in Review The New York Times

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Konkursu – 2019 (ang.)
Prize-winners of the Tchaikovsky Competition (galeria zdjęć) (ang.)
Katalog międzynarodowych konkursów pianistycznych (en). masamizuno.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-02)].

[1] Laurie Niles: World Federation of International Music Competitions Votes to Exclude Tchaikovsky Competition. violinist.com, 2022-04-21. [dostęp 2022-04-23]. (ang.).

[2] Contact. 2010-01-01. [dostęp 2010-04-14]. (ang.).

[3] Allan Kozinn (October 26, 1991) Classical Music in Review The New York Times

[1]

[2]

[3]